zaterdag 25 maart 2017

Ze vliegen weer binnen.

Rietzanger
Rietgors
Afgelopen week met het mooie weer er natuurlijk op uit geweest in onze eigen natuur zo vlakbij.

Lekker slenteren door de zandbak bij de Haarrijnse plas. Luisteren en zoekend naar de vogels.

Het kan nu elk moment gaan losbarsten, dat de vogels massaal terugkomen vanuit Afrika. 
De Tjiftjafjes laten zich al enige tijd horen. Maar het wachten is op de Blauwborst.

En van de week de eerst Blauwborsten gezien in ons gebied. Met een glimlach zag ik dat een Blauwborst en een Rietgors een ringetje droegen om hun rechter poot. Kan haast niet anders dan dat deze vogel vorig jaar is geringd door de ringers van VRS De Haar.

ringtafel, Henk, Job, Suze

Vandaag was het een belangrijke dag voor de VRS De Haar. Gastheer voor een cursus van het Vogeltrekstation. Op tijd gingen de netten open en door de dag heen lieten een groot aantal vogels zich zien, vangen, meten en daar waar nodig van een ring voorzien.

Blauwborst

Rietzanger

Rietgors (vrouw)

Staartmees
Inderdaad ze vliegen weer binnen. De Tjiftjaf, Blauwborst, Rietzanger en Rietgors . Nog niet in grote aantallen, maar de eerste vogels zijn terug.
De eerste Rietzanger in Nederland die dit jaar geringd werd.

Henk. Wat zegt de literatuur over deze vogel

Rietgors, wat een mooi verenkleed
Het ringen is nummer één, maar het juist determineren van de vogel is net zo belangrijk.

Is de soort juist ? In het algemeen de makkelijkste vraag. Maar ook hier moeten de boeken soms uitsluitsel geven.

Is het een mannetje of een vrouwtje ? Soms heel duidelijk. Klinkt eigenwijs, maar meestal zijn de mannen mooier van kleur en uitstraling, maar soms kan de lengte van de staart of zelfs een klein  kleurverschil ( in het kader van de sketch “Bakkema” is het blauw/groen of groen/blauw) het geslaagd bepalen. 

Hoe oud is het beestje ? Zijn de veren versleten of is de vogel op kleur of juist niet. Misschien wel nieuwe veren of juist het aantal oude veren. Een keur van mogelijkheden om de leeftijd te bepalen.
Zo maar enkele meetkenmerken, naast een aantal andere zoals, gewicht, lengtes, gezondheid.
Alle gegevens worden later met ringnummer ingevoerd in de landelijke databae.

Nina en een mannetje Vink

Vink, man

Tijs en Nina.
Vaststellen leeftijd vogel.
Zaken, die in de praktijk geleerd moeten worden, onder leiding van deskundige ringers. Zoals op de foto waar aan de hand van het verenkleed de leeftijd van het mannetje Vink bepaald wordt.

Staartmees
Gewoon een feestje om lekker in het zonnetje in de natuur te zijn en dan ook nog eens met van die prachtige vogels om je heen.

Een Tjiftjafje kijkt nog even toe, voordat hij wegvliegt
Wat ontzettend knap, dat een (klein) vogel(tje) duizenden kilometers vliegt om te overwinteren in Afrika en vervolgens daarna weer op de vierkante meter nauwkeurig terug te komen in ons gebied.



zaterdag 18 maart 2017

Houtsnippers, takken en stront

Ringslang - 2013 - Westbroekse Zodden
Bij Natuurmonumenten maak je als vrijwilliger van alles mee. Onkruid wieden, wilgen knotten, bolletjes poten en vandaag stonden we tijdens de vrijwillige zaterdag stront te scheppen. Niet zo maar stront, 2 kuub echte verse paardenmest.


Nu het hele verhaal. Het zou leuk zijn als er ook ringslangen te zien zouden zijn in het gebied rond Haarzuilens. Bekend is dat er ringslangen zitten in het gebied van Kockengen en dat er veel ringslangen leven aan de andere kant van de snelweg, de A2.
Nu zal het voor die slangen wel erg moeilijk worden om de A2 over te steken, maar vanuit Kockengen moeten ze toch onze kant op kunnen komen, zeker als ze die mooi broeihopen weten te vinden.
Nu, die hadden we dus niet. Maar na vandaag liggen er twee prachtige broeihopen op ze te wachten.

Takken, stront en houtsnippers


Een broeihoop voor ringslangen bouw je niet zo maar.
Als ingrediënten zijn nodig :
Een mooie zonnige plaats langs de waterkant, twee kuub verse paardenmest, twee kuub houtsnippers, een flinke hoeveelheid takken en stro of bladeren om het geheel af te dekken.
Het eindproduct heeft een oppervlakte van 3x2 meter en is ongeveer 1,5 meter hoog.
Onder deskundige leiding van Tim van den Broek, ecoloog bij Natuurmonumenten werd gestart met de aanleg van de broeihoop. 




De ondergrond werd vlak gemaakt en met een laag bladeren bedekt, gevolgd door een laag grove takken waarop een hoeveelheid paardenmest werd gestort. 




Daarna een laag takken, een laag paardenmest gemengd met houtsnippers. Vervolgens laag op laag tot de gewenste hoogte werd bereikt. Tot slot het geheel afgedekt met gedroogd riet, gras en bladeren.
In de buurt werd door even eens een groep vrijwilligers van Natuurmonumenten nog een prachtig broeihoop aangelegd.


de bouwers
De ringslang is een eierenleggend reptiel. Het zwangere vrouwtje legt haar eieren op een geschikte plek en laat ze daar achter. Het ontwikkelen van de eieren verloopt het beste bij circa 30 graden Celsius. Hierdoor is in ons koude klimaat de ringslang afhankelijk van mest of composthopen. Of door de door ons aangelegde broeihopen.
Even ging de gedachten op om er stiekem ergens een stelletje ringslangen te vangen en hier los te laten. Maar volgens de Wetgever schijnt dat niet toegestaan te zijn.

de ringslangen broeihopen



Niet vergeten. Ook de wilgentunnel werd vandaag bijgewerkt, geknipt en gemodelleerd. 

wilgentunneltje

zaterdag 11 maart 2017

Laat ze maar komen

Oeverzwaluwenwand
Zaterdag was weer een werk ochtend.
Nee, niet voor Natuurmonumenten, maar voor onze eigen VRS De Haar.
Bij de Haarrijnseplas staat een grote betonnen wand met een paar honderd ronde gaten. Achter deze wand ligt een wal van zand.
De Oeverzwaluwen graven een tunneltje in deze zandwal. En aan het eind van zo’n tunnel is hun nest.
De betonnen wand is verticaal gebouwd, omdat de Oeverzwaluwen dit eisen.
De reden is simpel. Bij een steile wand zijn de nesten moeilijker bereikbaar voor rovers, zoals de hermelijn en de bunzing.

leuke tuintjes

Tim met de grondboor


Maar natuurlijk willen ze graag een schoon nestje bouwen. Dus de oude nesten moesten geschoond worden. Het oude zand werd met een grondboor verwijderd en vervolgens de gaten weer volgestopt met schoon zand en aangestampt.




Overigens, behalve dat er in de opening een aantal leuke kleine tuintjes van  mosachtige plantjes waren ontstaan, waren de gangen niet echt vervuild.


Vullen met schoon zand


Na een ochtend hard werken, door de mannen en de vrouw op de foto, zijn alle gaten voorzien van schoon zand en klaar voor de komst van de Oeverzwaluwen.

koffietijd



klaar voor het nieuwe seizoen
In 2015 en 2016 werden er bij de Haarrijnseplas 1717 Oeverzwaluwen gevangen, gemeten, gecontroleerd en gewogen. Alle gegevens zijn ingevoerd in de landelijke database.
Bijna 1000 Oeverzwaluwen kregen een ringetje.

2016


Het wordt dus een spannend jaar. Welke Oeverzwaluw zien we dit jaar terug in onze oeverzwaluwenwand ? Het antwoord weten we, eind 2017.

zondag 5 maart 2017

Onderhoud

Jammer, dat die prachtige, oude, grillige bomen omgaan
Het ringen van vogels is een nuttige hobby, maar ook vreselijk leuk. Maar er komt wel meer bij kijken dan alleen maar het ringen.
Er bestaat ook nog zoiets als onderhoud van materiaal en omgeving. De week bestond dan ook uit de combinatie van onderhoud en ringen.

Merel en Job

Vink man, mooi op kleur
In verband met de harde wind werden afgelopen week de netten weggehaald uit onze CES locatie. Uit angst dat een omvallende boom het net zou vernietigen, de netten open zouden waaien en daarnaast om de netten schoon te houden van elzenproppen. Weg halen betekent natuurlijk ook weer terughangen na de storm.

lente

Pimpelmees


Dat het gewaaid heeft is wel duidelijk enkele bomen moesten er toch aan geloven.
Ook de Molenpolder vroeg om aandacht. De banen moesten geschoond worden van overhangend groen en over de grond kruipende braamstruiken. Nu was er al een aantal dagen eerder flink gesnoeid en nu moest het nog verder afgemaakt worden. Samen met Henk, Yvonne en haar ouders werd er een ochtendje hard gewerkt. 

Staartmees


Door wat knip en zaagwerk in het uiterste stuk van de landtong een nieuwe baan gecreëerd. Spannend of het straks extra oplevert.


Overigens wat een verschil met van de zomer. Nu nog een groene vlakte. Straks een zee van riet en groene bomen en struiken.


Zanglijster 
Zondagmorgen in de kooi de netten opengezet en met een enthousiaste groep aan de slag, met toch een mooi resultaat. Twaalf leuke soorten en in totaal eenendertig vogels werden gemeten, gecontroleerd en in een aantal gevallen van een ring voorzien. Job mocht onder toeziend oog van Yvonne de meeste vogels ringen.

Grote Bonte Specht
wil graag alle ringen hebben


Tussen de bedrijven door werden ook hier nog wat onderhoud gepleegd. Enkele nestkasten werden schoongemaakt en de stokken voor de netten werden van een legerkleurig decor voorzien. 

Onder toezicht van Yvonne, Gerard, Mark, Suze,
Job, Ben en Huib beklimt Tijs de ladder


Met het zonnetje erbij en de sneeuwklokjes om ons heen was het een mooie ochtend in de natuur.


Merel met teken.
de teken worden verwijderd en gaan naar het laboratorium

CES locatie Molenpolder

een nieuwe plek voor een net
Molenpolder