Pinksteren

Dorpskerk Vleuten

Op deze vijftigste dag na Pasen, de laatste dag van de paastijd, wordt in de christelijke kerken herdacht dat de Heilige Geest neerdaalde over de apostelen. Deze geschiedenis wordt beschreven in het Nieuwe Testament. Op wat later de Eerste Pinksterdag is gaan heten gebeurde concreet het volgende. De gelovigen waren in een huis bijeen toen er binnen plotsklaps een geluid van een grote windvlaag zich voordeed en er een soort vlammen verschenen die zich boven de hoofden van de aanwezigen verspreidden - beter bekend als "vurige tongen". De gelovigen werden met de Heilige Geest vervuld en begonnen buiten het huis op luide toon het evangelie in allerlei vreemde talen te verkondigen met als gevolg dat er een grote massa mensen afkomstig uit allerlei windstreken op hen afkwam. De apostel Petrus nam vervolgens het woord en hield een lange toespraak waarna er ongeveer drieduizend mensen zich bij hen aansloten.
Tevens wordt de geboorte van de (katholieke) kerk herdacht.

In tegenstelling tot Kerstmis en Pasen kent Pinksteren tegenwoordig geen wereldse uiterlijkheden meer. Oude gebruiken zoals vanuit de nok van de kerk duiven loslaten en vurige ballen en bloemen naar beneden werpen, zijn in de loop der tijd verloren gegaan.

Datum, naam en oorsprong van Pinksteren

Pinksterbloem

Pinksteren wortelt in het joodse Wekenfeest (Sjavoeot).  Oorspronkelijk was het een dankfeest voor de binnengehaalde oogst.  In de 2de eeuw n. Chr. kwam de nadruk te liggen op het herdenken van het verbond tussen God en Israël, de gebeurtenis bij de Sinai, toen God aan Mozes de wet gaf.  De christenen namen deze feestdag over om de nederdaling van de Heilige Geest over de apostelen te gedenken. De christenen zagen een parallel: met Pinksteren is het de Geest van Christus die de nieuwe wet geeft en die de christenen (uit joden- en heidendom) verenigt tot een nieuw volk van God.

Omdat het joodse Wekenfeest - als men de eerste en de laatste dag van een periode meetelt - de vijftigste dag was, noemde men het in het Grieks ook Pentekostè, wat 'vijftig' betekent. Het woord Pinksteren is hiervan afgeleid. De Griekse woorden haemera pentaekostae betekenen de 'vijftigste dag'.

In principe valt Pinksterzondag altijd op de vijftigste dag na Pasen. Evenwel afhankelijk van het aantal dagen van de maanden waarin respectievelijk Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren vallen, is het best mogelijk dat Pinksteren op de negenenveertigste dag na Pasen plaatsvindt. De redenering is de volgende: Hemelvaartsdag volgt veertig dagen na Pasen, altijd op een donderdag, en Pinksteren valt op de negende of tiende dag na Hemelvaartsdag, altijd op een zondag.