Vogelen

Vogelaar ?

Wat is vogelen ? Voor mij betekent het een wandeling in de vrije natuur en het kijken. Luisteren en fotograferen van vogels.

wachten op de oeverzwaluw

Of we, wat we vandaag tegenkwamen ook onder de noemer vogelen kunnen brengen weet ik niet. Volgens mij een brug te ver. Dus maar eens op het internet rondkijken wat er onder vogelen verstaan wordt. Als instrumenten worden een verrekijker en een vogelgids genoemd. Over camouflage wordt niet gesproken. Maar ja het is een manier om de oeverzwaluw op de foto te zetten. Blij met mijn aanwezigheid was deze “vogelaar” niet.
Voor de niet vogelaars. De overzwaluwen nestelen in de holletjes in de berg zand.

Vogelen is het bekijken, op naam brengen, en tellen van vogels, het inventariseren van de vogels in gebieden, en het doen van onderzoek naar bijvoorbeeld gedrag en ecologie. De beoefenaars van deze hobby worden vogelaars, of ook wel amateurornithologen genoemd. Piet Zomerdijk gaf als omschrijving van "vogelaar": iemand die min of meer gestructureerd kijkt naar vogels in het open veld.

Een belangrijk doel van het vogelen is het verwerven (en toetsen) van kennis van vogels. Daarvoor is in eerste instantie weinig anders nodig dan een goed waarnemingsvermogen, een vogelgids voor het op naam brengen van soorten, en een verrekijker.

Het kijken naar vogels als hobby heeft een traditie die lang teruggaat. In de afgelopen vijftig jaar hebben zich een aantal veranderingen voorgedaan. Aanvankelijk lag de nadruk op soortherkenning. Vijftig jaar geleden waren daar in Nederland maar weinig geschikte boeken voor. Genoemd kunnen worden: Zien is kenne en  Wat vliegt daar?

In de jaren vijftig van de 20e eeuw verscheen 'de Kist' (naar de bewerker voor het Nederlandse taalgebied) of 'de Peterson' (naar de auteur), een vogelgids[3] met afbeeldingen van (bijna) alle in Europa voorkomende vogelsoorten. Van de platen was twee derde in kleur en deze veldgids is voor de geschiedenis van de amateurornithologie in Nederland van eminent belang geweest.

In die tijd had lang niet iedereen een kijker. Het belangrijkste verschil tussen de situatie van vijftig jaar terug en nu is dat indertijd niemand wist welke vogels er te zien waren en waar die zaten.[1] Er waren al wel enkele bekende “hotspots”, waar groepjes vogelaars elkaar regelmatig ontmoetten en informatie uitwisselden. Met het publiceren van ervaringen in (regionale) tijdschriftjes werd toen een begin gemaakt.

Nog in de jaren zeventig was het aantal waarnemers en het aantal waarnemingen uiterst beperkt. De eerste atlas van de broedvogels van Noord-Holland (1971) kwam tot stand op basis van de waarnemingen van vijfendertig vogelaars.

 Vijftig jaar geleden werd er vrijwel alleen naar vogels gekeken door mannen. De psychologische verklaring daarvoor werd gezocht in de opvatting dat vogelen een gesublimeerde vorm van jagen is. De emancipatie is ook hier merkbaar. Tegenwoordig is het percentage vogelende vrouwen aanzienlijk groter.

Benodigdheden die men bij het vogelen kan gebruiken, zijn:
een vogelboek
een vogeldagboekje
een verrekijker en/of telescoop
vogelvoer
een cd- of mp3-speler
een pocket pc of smartphone, die als kaart, navigatiehulpmiddel, camera, vogelgids, geluidengids en invoermodule voor waarnemingen gebruikt kan worden.
(bron: Wikipedia)