Een exoot hoort niet in de eendenkooi

Reuzenbalsemien

We zijn er vroeg bij deze keer, de vrijwilligers van de zaterdagploeg van Natuurmonumenten onder leiding van Rik van Holland.

Op het programma staat het verwijderen van de reuzenbalsemien / springbalsemien uit de eendenkooi Haarzuilens.

Bij een eerdere actie stond de springbalsemien al volop in bloei, waardoor tijdens het verwijderen de zaadjes in het rond sprongen. Dit keer waren zelfs de knoppen nog niet gevormd.

Behalve in de eendenkooi ging een deel van de groep buiten de kooi aan het planten trekken.
Het zaad was inmiddels de sloot overgesprongen en groeide nu tussen het riet.

De Electro kar was al snel helemaal gevuld met planten en moest zelfs tussen de werkzaamheden door een keer geleegd worden.

Was een nuttige actie om deze snelgroeiende exoot op tijd weg te halen.

Op de fiets richting de eendenkooi

verdelen van de werkzaamheden

Mooi weer in de kooi

Gereedschap staat klaar

op zoek naar

handen vol balsemien

koffiepauze

kruiwagens vol

Reuzenbalsemien groeit op zeer veel verschillende plaatsen zoals op oevers van meren, beken en rivieren, in weides, bermen, plantsoenen en bosranden.
Door zijn explosieve groei worden niet alleen inheemse plantensoorten verdrongen en verstikt, maar ook de fauna die erin leeft.
Daarnaast vormt het een risico voor de waterveiligheid. Maaien of uittrekken zijn zeer effectieve methoden voor de bestrijding van reuzenbalsemien

Reuzenbalsemien (Impatiens glandulifera) is een eenjarige plant die tussen 0,50 en 2,5 meter hoog kan worden. De stengels zijn dik, geribd, kaal en hebben brede knopen. De bladeren zijn tegenoverstaand of zitten in kransen van 3 tot 5 bladeren rondom de stengel. De bladeren zijn langwerpig, toegespitst en scherp getand. Ze hebben rode punten op de zaagtanden en forse, knotsvormige rode klieren in de bladoksels.
Reuzenbalsemien bloeit van juli tot oktober met roze, witte of paarse, sterk geurende bloemen die in pluimen van 2 tot 15 bloemen op rechte, schuin omhoog staande stelen staan.
De bloemen zijn van binnen gevlekt en zijn 2,5 tot 4 cm groot. Het onderste kelkblad is zakvormig en heeft een kort, gekromd en donker gekleurd spoor.
De bloemen hebben een grote aantrekkingskracht op bestuivers zoals bijen en hommels.

Reuzenbalsemien is afkomstig uit de Himalaya (Tibet en India), waar hij groeit op een hoogte van 1.800 tot 4.000 meter.
In 1839 werd de soort ingevoerd in Kew Gardens, Londen. Op het vaste land van Europa is hij rond het jaar 1900 gaan verwilderen. Inmiddels komt de plant in heel West-Europa voor. In Zuidwest-Duitsland was reuzenbalsemien al vanaf 1920 op sommige plekken algemeen, waarschijnlijk door aanvoer van zaden via de Rijn vanuit Zwitserland.
Begin 19e eeuw is de soort ook in Nederland geïntroduceerd als sierplant en de afgelopen decennia op veel plaatsen verwilderd vanuit tuinen en door aanplant door imkers.

Reuzenbalsemien verspreidt zich via zaden. Wanneer rijpe zaaddozen worden aangeraakt, gaat de doos open en schieten de zaden weg, vandaar dat de plant ook wel 'springbalsemien' wordt genoemd. De zaden kunnen tot 7 meter wegschieten. Eén plant kan tussen de 2.500 en 4.000 zaden produceren. Wanneer ze in het water terecht komen, kunnen de zaden zich via beken en rivieren over grote afstanden verspreiden.

Een exoot
Exoten zijn planten, dieren of andere organismes die van nature niet voorkomen in Nederland. Is een exoot schadelijk voor de natuur? Dan noemen wij deze invasief. In de Europese Unie (EU) zijn regels over hoe u omgaat met invasieve exoten.

(Bron: kennisnetwerk invasieve soorten)