De Grote van Heidestein

Grote Kruisbek

Je hebt grote en kleine of gewone kruisbekken. De Grote Kruisbek is een minder voorkomende soort. Laat deze kruisbekken zich nu al enkele maanden ophouden in het natuurgebied Heidestein te Zeist. (klik op een foto voor groter formaat)

Heidestein - bosmeertje

Een mooi natuur gebied bestaande uit bosgebied en een zandvlakte met bosmeertje.

De kruisbekken houden zich op in het bosgebied, maar komen met een regelmaat naar het bosmeertje om dar te gaan drinken.

Met de camera in de aanslag

Dus het is een kwestie van de camera installeren en afwachten tot ze zich komen melden. Al roepend komen ze aanvliegen en vallen neer in de top van de boom bij het meertje. Kijken nog even rond en zakken af richting water. Even wat drinken om vervolgens weer opzoek te gaan naar eten.

Drinkende Grote Kruisbek - vrouw

Regelmatig komen ze terug om wat te drinken. Met de komende vorst wordt het misschien wel moeilijk voor deze vogels om aan drinken te komen.

Nu was ik er pas nog geweest met Riet. Lekker weer en een mooie omgeving om te wandelen, maar de kruisbekken zagen we niet. Wel een groep schapen die de heide kort houden.

Dit keer op herhaling met Maria, die ze daar ook al eerder had gezien. Een groep vogelaars zit al bij de plas als we aankomen en wij sluiten aan. 

Wachten op de Kruisbekken

De wandelaars die passeren vragen zich af wat er te zien is. Gezien de grote camera’s moet het wel bijzonder zijn.

In de top van de boom zit mannetje en vrouwtje Grote Kruisbek
(zie streepjes boven de boom)

Even inzoomen

En volgens afspraak melden de Grote Kruisbekken zich. Aparte vogels met zo’n gekruiste bek en dikke nek. De vrouwtjes grijsachtig van kleur en de mannetjes oranje tot rood.

Grote Kruisbek

drinkend

Als er  een grote groep wandelaars passeren besluiten we weer te vertrekken. Was een mooie ervaring om deze vogels zo bezig te zien.

Weg vogels

GROTE KRUISBEK

Grote Kruisbek

Parrot Crossbill, Loxia pytyopsittacus - Vinken (Fringillidae)

De grote kruisbek is in Nederland een erg zeldzame gast die heel af en toe tot broeden komt. Het kleinere broertje, de kruisbek is algemener in ons land. De grote kruisbek heeft een dikkere nek dan de gewone kruisbek, en de ondersnavel komt niet boven de bovensnavel uit. In sommige jaren komen er vanuit het hoge noorden invasies van grote kruisbekken, die hun normale broedgebied ontvluchten uit gebrek aan voedsel. Als deze dan in de winter blijven hangen. kunnen ze het jaar daarop tot broeden komen.

Opvallende soort, lijkt op kruisbek, maar bijna zo groot als een appelvink. Zwak gekruiste zeer dikke snavel, grote kop en stevig lichaam. Mannetjes dofrood (kop, onderdelen, mantel en rug), met roodbruine vleugels en staart. Vrouwtjes gelijkend, maar dan geelgroen in plaats van rood. Jonge vogels rossig met een oranjegroene zweem. Verschillen met kruisbek zijn moeilijk te zien, maar snavel is dikker en vierkanter: ondersnavel heeft S-vormige bolling aan onderkant, en bovensnavel heeft ook een scherpere bocht. Bij kruisbek vlakt de bovensnavel direct af.

LEEFGEBIED

Broedt vooral in open, oude bossen met grove den. Buiten broedtijd in grove den, zwarte den, ook wel in lariks, fijnspar en douglas.

VOEDSEL

Vooral onrijpe zaden van dennenappels (grove den, zwarte den), die de grote kruisbek door zijn speciale snavel kan verwijderen uit nog dichte kegels. Knipt vaak de kegels, om ze daarna op een tak te bewerken. ( bron :  vogelbescherming)

SNAVELHELFTEN KRUISWIJS

Hoe is het mogelijk dat kruisbekken met hun vreemd gevormde snavel een schub van een sparrenkegel kunnen openen. De snavel-helften liggen immers aan de punten gekruist overelkaar, alsof ze doorgegroeit zijn. Deze vinkensoort heeft een gespecialiseerde aanpassing. Een van de gewrichten in de onderkaak maakt het mogelijk dat de Kruisbek de ondersnavel zijwaarts kan verschuiven. De ene Kruisbek doet dat naar links, een andere naar rechts. Er zijn linksdraaiende Kruis-bekken en rechtsdraaiende. De snavel is sterk afgeplat. Een Kruisbek hangt onderaan een sparrenkegel. Hij verschuift de onderkaak zo, dat de beide snavelpunten in één vlak komen te liggen. Dan draait hij zijn kop schuin en schuift de afgeplatte snavel onder de schub en werkt die diep naar binnen. Hij sluit de snavel zodat de punten weer kruislings staan en draait de kop recht. De schub wordt opgelicht en de Kruisbek vist met zijn kleverige tong beide zaden eruit. Bij het terugtrekken van de snavel splijt de schub overlangs. Vind je op de grond kegels met gespleten schubben, dan weet je dat dat het werk van Kruisbekken is. (bron Hero Moorlag)