In augustus moet je ze vangen

Vaak lukt het met een stukje brood

De opmerkingen bij de boeren is duidelijk. Zwanen moet je in augustus vangen.
Ja, dat klopt. Knobbelzwanen zijn het best te vangen en te ringen in het begin van augustus.
De reden is heel simpel, de jongen kunnen nog niet vliegen en de ouders blijven ook dan meestal bij hun jongen.

Tijdelijk een touwtje om de poten en vleugels
Veiligheid voor de zwaan en voor de ringer

Metalen ring, voorkomt roest

Een andere opmerking, die vooral in de bewoonde wereld klinkt. Wat zijn die zwanen rustig, als wij bij ze in de buurt komen of vlak bij hun jongen zijn, dan komen ze dreigend en blazend over.

Metalen ring

Kleurring, op afstand af te lezen

Ook dat klopt. Als ze gevangen worden is het even goed oppassen. Voor boze knobbelzwanen moet je wel blijven oppassen. Daarom krijgen ze ook tijdelijk een stevig touwtje om hun poten en een touwtje om hun vleugels.

Het bijzondere is, dat ze daarna zich gewonnen geven en rustig blijven liggen.
Zo kan er zo maar een hele familie naast elkaar liggen zonder dat het problemen geeft.

Waarom vangen we dan nu ?
Dit gebeurd op verzoek en In opdracht van Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit, omdat bij enkele knobbelzwanen in Kockengen een ernstige vorm van vogelgriep werd aangetroffen.
Door zwanen, zowel in de bewoonde gebieden als in landbouwgebied te vangen en te bemonsteren kan onderzocht worden of het virus zich al verder verspreid heeft onder de watervogels.

Keel swab

Nemen bloedmonster

De knobbelzwanen die nog geen ring hebben krijgen een stevige stalen ring om een poot. Het ziet er ene beetje grof uit dat zo’n ringen met een waterpomptang wordt omgelegd. Nu lijkt dit erger dan het is. De ring gaat soepel om de poot, maar de zwaan mag de ring natuurlijk niet verliezen, en om dat te voorkomen moet de sluiting dichtgeknepen worden en bij staal kost dit veel kracht.

Geringd en bemonsterd

Alle knobbelzwanen, die door VRS De Haar geringd worden krijgen naast de metalen ring ook een witte kleurring met grote zwarte cijfers en letters. Deze ringen van afstand afgelezen worden, waardoor het niet nodig is om ze iedere keer weer te vangen.

Zwanen kunnen vliegen

Maar voor het zover is moeten ze eerst gevangen worden.
In de bewoonde gebieden zijn de zwanen gewend aan mensen en ook dat ze gevoerd worden. In een aantal gevallen lukt het om op die manier een zwaan uit het water te krijgen en vervolgens snel te pakken.

Volgens RIVM voorschrift, 2 groepjes van 4
ieder in eigen weiland om de zwaan in te sluiten

Aangezien ook zwanen kunnen vliegen, is het vangen in het boerenland een uitdaging. Het meeste succes wordt behaald door de zwanen in te sluiten, het liefst in een smalle sloot om ze daarna snel uit het water te trekken, soms met hulp van een stok met een zwanenhaak. Deze gaat om de nek en is zodanig gemaakt dat het veilig is om een zwaan op deze manier uit het water te halen.

In de laatste week van oktober 10 knobbelzwanen nieuw geringd en 20 knobbelzwanen kunnen bemonsteren.
Bij het bemonsteren van zwanen wordt er een keel swab, een uitstrijkje, een bloedmonster en als het kan een poepmonster genomen. De monsters worden opgestuurd naar de Erasmus Universiteit.