 |
| oude ingang eendenkooi Kooilust |
De afgelopen dagen
lopen we dagelijks ons rondje door het
park Boomstede en de Eendenkooi Kooilust, met de oppas honden.
Daarnaast heeft Riet zich aangesloten
bij de werkgroep van het Utrechts Landschap, die zich bezighoudt met het
onderhoud van de Eendenkooi Kooilust.
De liefhebberij
‘vogelen’ is ook goed te combineren met het park.
Tot slot wonen we al
sinds het bestaan van de wijk Boomstede in Maarssenbroek, de wijk waar de
Eendenkooi Kooilust deel van uitmaakt.
Genoeg stof om eens te
gaan surfen op het net.
Algemeen
a Eigenaar Gemeente Maarssen. (Er zijn echter plannen om dit unieke gebiedje
over te dragen aan het Utrechts Landschap).
b Gemeente Maarssen
c Aangrenzende terreinen Dit park grenst aan de zuidkant aan de woonwijk Boomstede,
in het westen aan de A2, in het boorden aan de Verbindingsweg naar Vleuten en
oostelijk loopt de Floraweg.
d Bodem Hoofdzakelijk klei op veen, ontstaan door de meanderende en
overstromende rivieren de Vecht en de Aa.
e Landschap Zeer gevarieerd en bestaande uit park, speelweide, waterpartijen,
moerasgedeelte, bos en een niet meer bruikbare eendenkooi. In de eendenkooi is
moeras/bos met een verhoogd waterpeil aanwezig.
f Beheer Door de gemeente is het beheer vooral op natuurwaarden gericht, het
hoogst nodige onderhoud en het beperkt onderhouden van de paden. Verder is een
kunstmatig verhoogd waterpeil rond de eendenkooi noodzakelijk om verdroging van
dit oorspronkelijk erg natte gebied te voorkomen. De massale groei van esdoorns
wordt enigszins geremd door onder andere ringen van de stammen.
g Openstelling Het park Boomstede is vrij toegankelijk maar de eendenkooi niet.
De eendenkooi kan alleen onder begeleiding met groepen van een beperkte omvang,
worden bezocht. In de kooi zijn geen paden en over de vangarmen zijn slechts
provisorische loopplanken aanwezig.
h Oppervlakte De eendenkooi beslaat ongeveer 2 hectare, het park Boomstede er
omheen 3 á 4 hectare.
i Algemeen Het wijkpark wordt veel bezocht door hondenbezitters, sportvissers
en trimmers> het park heeft een zeer gevarieerde flora en een Engelse
landschapsstijl. Vooral het grote aantal gewone paden is opmerkelijk. Ook voor
vogels is het een ware oase van rust omringd door een wereld van drukte.
Geschiedenis
a Geologisch De omgeving is altijd moerasbos geweest (Maarssenbroek), totdat de
landvoogden de gronden lieten ontginnen.
b Cultuur historisch De in het park liggende eendenkooi werd rond 1800 gesticht
en was rond 1950 vervallen omdat eenden vlees te weinig gegeten werd. Ook werd
de rust verstoord door de aanleg van de A2 en er was een Europees verbod op
massavangsten.
Het is nu een gevarieerd wijkpark met bijzondere waterpartijen,
hoogteverschillen en een gedeelte is ingericht als moeras. Er staan vele
soorten bomen en struiken, waarmee getracht is een idee te geven van alle
oorspronkelijk voorkomende bomen.
c Gebruik vroeger en nu Het daadwerkelijk gebruik van de eendenkooi met
daaromheen een stiltegebied voor broedvogels (afpalingsstraal 750) is allang
niet meer mogelijk. Wel wordt dit gebeid als een rustgebied voor onder andere
vogels gezien.
Vegetatie
a Algemeen Veel aangeplante bomen en struiken die hier wel van oorsprong
voorkwamen.
b Bijzonderheden:
In het park: bosaardbei, duinroos, peterselievlier, gagel, grote ratelaar.
In de eendenkooi: korstmossen (waaronder boomvorkje), judasoor,
paardehaartaailing, groot springzaad, koningsvaren en hop.
Bronnen:
Ken uw omgeving, Brochure van de gemeente Maarssen (1985)
De eendenkooi Maarssen, Brochure (1987)
Bron: ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied
Te midden van de bebouwing van Maarssenbroek en het
voortrazende verkeer van de A2 ligt een bijzonder natuurgebied: eendenkooi
Kooilust. De kooi met omliggende gronden dateert uit de 18de eeuw. Eendenkooien
werden tot halverwege de 20ste eeuw gebruikt voor het vangen van voornamelijk
wilde eenden. De vogels werden in de plas gelokt en vervolgens in de vangpijp
gejaagd. De gevangen dieren kwamen daarna bij deze of gene op het bord terecht.
De afgelopen 50 jaar heeft de natuur in en rondom de kooi een spontane
ontwikkeling ondergaan. Hierdoor heeft zich een gevarieerd bos ontwikkeld met
boomsoorten als es, wilg, els, eik, populier en lijsterbes. Het waterrijke bos
biedt leefruimte aan watervogels en amfibieën.
In de loop der tijd ging het authentieke karakter van
Kooilust gedeeltelijk verloren. Een deel van de kooiplas was dichtgeslibd en de
vangpijpen, karakteristiek voor een eendenkooi, waren verwijderd. Bovendien was
de plas verland (=dichtgegroeid en drooggevallen) en lag het algemene waterpeil
te laag voor de ontwikkeling van een specifieke moerasflora. Daarom zijn in
1999 en 2000 werkzaamheden uitgevoerd om de eendenkooi in zijn oude luister te
herstellen. De plas is toen uitgebaggerd en de oorspronkelijke kooidetails zijn
teruggebracht. In juni 2000 heeft de gemeente Maarssen de eendenkooi definitief
overgedragen aan Utrechts Landschap. Het beheer van het gebied is gericht op
behoud van de historische structuur met een zo groot mogelijke rijkdom aan
planten- en diersoorten. Een bijzondere vogel die recentelijk Kooilust heeft
aangedaan, is de ijsvogel.
Een groep enthousiaste vrijwilligers is wekelijks actief in
het onderhoud en beheer van de eendenkooi.
Praktische informatie
 |
| vink |
Wandelen
De eendenkooi zelf is niet toegankelijk. Het park rondom de kooi is wel
toegankelijk voor wandelaars.
Honden, Aangelijnd toegestaan.
Ruiters, Niet toegestaan.
Mountainbiken, Niet toegestaan.
Rolstoelen, Het gebied is goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers.
Ingang, Via de parkeerplaats aan de Boomstede in Maarssenbroek.
Boswachter, Joris Hellevoort
Bron: Utrechts
Landschap
 |
| meerkoet |
Waarnemingen
Vanaf 1982 zijn er waarnemingen gedaan in de eendenkooi
Kooilust, Boomstede Maarssenbroek.
Vreemd dat er in de periode tussen 1987 en 1997 geen waarnemingen zijn
geregistreerd.
In de wijk Boomstede te Maarssenbroek werden tot heden 5734 waarnemingen geregistreerd.
Van deze 5734 waren er 1769
waarnemingen in de Eendenkooi Kooilust.
 |
| fitis |
De 1769 waarnemingen betroffen zowel insecten, vlinders, zoogdieren, planten,
paddenstoelen als vogels en alles wat er tussen in zit.
616 waarnemingen
in de Eendenkooi Kooilust hadden betrekking op vogels en zijn terug te brengen
op 75 verschillende soorten.
Sommige vogels vlogen alleen over de eendenkooi, zoals een
100 Brandganzen, een groepje Grote Zaagbekken, 50 Kieviten en een 30 Kolganzen.
 |
| putter |
In de loop der jaren zijn, naast de genoemde overvliegers,
gezien :
Aalscholver, Blauwe Reiger, Fuut, Meerkoet, Waterhoen, Kuifeend, Parkeend,
Nijlgans, Grauwe Gans, Slobeend, Smient, Wintertaling, Wilde eend, Kleine
Mantelmeeuw, Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw, Visdief, Scholekster, Fazant,
Ekster, Zwarte Kraai, Gaai, Kauw, Koperwiek, Merel, Zanglijster, Spreeuw, Grote
Bonte Specht, Holenduif, Houtduif, Halsbandparkiet, Appelvink, Goudvink, Vink,
Keep, Koolmees, Pimpelmees, Staartmees, Zwarte Mees, Witte Kwikstaart,
 |
| staartmees |
Groenling, Fitis, Tjiftjaf, Putter, Heggenmus, Huismus, Grote Barmsijs, Sijs,
Bonte Vliegenvanger, Grauwe Vliegenvanger, Spotvogel, Glanskop, Matkop,
Zwartkop, Roodborst, Winterkoning, Goudhaan, Vuurgoudhaan, Gierzwaluw,
Boomkruiper, Boomklever, Grote Gele
Kwikstaart, Bosuil, Ransuil, Buizerd,
Havik, Sperwer.
Bron: waarneming.nl
De wijken worden omgeven door sloten en water zodat het een
natuurlijk karakter kreeg. Op de plaats van de oude eendenkooi bevindt zich nog
het laatste stukje oorspronkelijke polder. In Maarssenbroek moest de
grondwaterstand een halve meter worden verlaagd voor de bouw. Om te voorkomen
dat de bomen in de eendenkooi niet dood zouden gaan is er een apart poldertje
met zijn eigen waterpijl.
Bron: werkstuk aardrijkskunde
Eendenkooi Kooilust
Te midden van de bebouwing van Maarssenbroek in de wijk
Boomstede ligt een bijzonder natuurgebied: eendenkooi Kooilust. De kooi met
omliggende gronden dateert uit de 18de eeuw. Eendenkooien werden tot halverwege
de 20ste eeuw gebruikt voor het vangen van voornamelijk wilde eenden. De vogels
werden in de plas gelokt en vervolgens in de vangpijp gejaagd. De gevangen
dieren kwamen daarna bij deze of gene op het bord terecht. De afgelopen 50 jaar
heeft de natuur in en rondom de kooi een spontane ontwikkeling ondergaan.
Hierdoor heeft zich een gevarieerd bos ontwikkeld met boomsoorten als es, wilg,
els, eik, populier en lijsterbes. Het waterrijke bos biedt leefruimte aan
watervogels en amfibieën.
De eendenkooi Kooilust
In de loop der tijd ging het authentieke karakter van
Kooilust gedeeltelijk verloren. Een deel van de kooiplas was dichtgeslibd en de
vangpijpen, karakteristiek voor een eendenkooi, waren verwijderd. Bovendien was
de plas verland (=dichtgegroeid en drooggevallen) en lag het algemene waterpeil
te laag voor de ontwikkeling van een specifieke moerasflora. Daarom zijn in
1999 en 2000 werkzaamheden uitgevoerd om de eendenkooi in zijn oude luister te
herstellen. De plas is toen uitgebaggerd en de oorspronkelijke kooidetails zijn
teruggebracht. In juni 2000 heeft de gemeente Maarssen de eendenkooi definitief
overgedragen aan Het Utrechts Landschap. Het beheer van het gebied is gericht
op behoud van de historische structuur met een zo groot mogelijke rijkdom aan
planten- en diersoorten. Een bijzondere vogel die recentelijk Kooilust heeft
aangedaan, is de ijsvogel. Verder zijn er veel soorten mezen, is de nachtegaal
ook al eens gesignaleerd, de Koperwiek en de Vlaamse Gaai. Aan flora is in het
park te vinden: bosaardbei, duinroos, peterselievlier, gagel en grote ratelaar.
En in de eendenkooi: korstmossen (waaronder boomvorkje), judasoor,
paardehaartaailing, groot springzaad, koningsvaren, zonnedauw en hop. Aan fauna
zijn er veel padden, egels, (land)kikkers en vleermuizen.
Bron: http://schaikr.home.xs4all.nl/Maarssenbroek.htm
